Ngàynay tất cả Motherboard đều tích hợp âm thanh. Trong bài này chúng tôi
sẽ giải thích âm thanh On-Board được tạo ra như thế nào, cho phép bạn
hiểu Codec là gì và tầm quan trọng của chất lượng âm thanh như thế nào.
Một
số Motherboard rất cao cấp lại không có âm thanh trên bảng mạch in ,
nhưng lại cần sử dụng những Card kiểu Add-On trên khe PCI Express x1
hoặc có những đầu nối đặc biệt trên Motherboard . Việc lựa chọn này chỉ
dùng với một số Motherboard cực kì cao cấp với nhiều đầu nối phía sau
nó .
Âm thanh có thể có sẵn
với hai định dạng khác nhau : Tương tự ( Analog ) và Số ( Digital ) .
Máy tính của chúng ta là hệ thống số do đó chúng chỉ có thể tạo ra âm
thanh với định dạng kiểu Digital . Tuy nhiên trong thực tế hàng ngày
những âm thanh hoàn toàn lại ở dạng Analog . Những loa nhận được tín
hiệu dạng Analog để có thể tái tạo lại những kiểu âm thanh khác nhau ;
bạn không thể cung cấp tín hiệu số cho Loa – mà được gọi là Loa sô –
trong khi thực tế chúng lại là những Loa dạng Analog . Những loa này
được nhận tín hiệu từ bộ chuyển đổi DAC ( Digital to Analog ) đã được
chuyển từ tín hiệu dạng Digital , từ máy tính đưa ra , thành tín hiệu
dạng Analog . Trên Motherboard có Chip gọi là Codec ( viết tắt từ
Coder/Decoder ) có nhiệm vụ chuyển đổi những tín hiệu âm thanh Digital
thành Analog và ngược lại . Bộ phận này có vai trò rất quan trọng để
xác định chất lượng âm thanh và chúng ta sẽ đề cập nhiều về sau .
Quá trình chuyển đổi tín
hiệu số do máy tính gửi ra thành tiín hiệu tương tự , mà bạn có thể
nghe được âm thanh từ Loa – ví dụ khi chạy File nhạc kiểu MP3 hoặc khi
bạn chạy File Video , được gọi là DAC ( Digital to Analog Converter ) .
Quá trình ngược lại , có nghĩa là chuyển đổi âm thành Tương tự gửi tới
máy tính qua MicroPhone hoặc qua đầu vào “ Line In” thành dạng Số - ví
dụ khi bạn chuyển đổi âm thanh từ băng Tape thành những File định dạng
MP3 - được gọi là ADC ( Analog to Digital Converter ) .
Bất kì Card âm thanh hoặc
âm thanh On-Board có hai kiểu kết nối : Analog ( Tương tự ) và Digital
( Số ) . Đầu nối Analog ( thông thường là những Jack nhỏ 3.5mm ) cho
phép bạn kết nối Card âm thanh trực tiếp tới Loa . Đầu nối kiểu này là
rẻ tiền nhất và là cách dễ dàng nhất để nối những Loa tới máy tính .
Kết nối Digital , hay
được gọi là SPDIF (Sony/Philips Digital Interconnect Format ) có thể có
hai kiểu : đồng trục ( dùng đầu nối RCA Mono ) hoặc kiểu quang ( dùng
đầu nối gọi là Toslink ) . Đầu nối này cho phép bạn nối Card âm thanh
của bạn tới những thiết bị thu kiểu Home Theater và những Loa dạng số .
Home Theater và Loa dạng số sẽ có bộ chuyển đổi DAC nằm bên trong có
nhiệm vụ chuyển đổi tính hiệu số nhận được thành tín hiệu tương tự và
gửi những tín hiệu sau khi chuyển đổi tới Loa .
Kết nối Digital có nhiều điều kiện thuận lợi hơn khi so với kết nối Analog .
Đầu tiên thông thường những thiết bị thu Home
Theater dùng Codec tốt hơn là Codec nằm trên Motherboard vì thế sẽ cho
âm thành chất lượng cao hơn ( nhiễu ít hơn , âm thanh chuẩn hơn ) .
Thứ hai những bộ phận thu của Home Theater và
những Loa dạng số có thể cung cấp những tính năng mà những Loa số không
thể có như Dolby Pro Logic , mà mô phỏng âm thanh Surround khi âm thanh
gốc chỉ là định dạng Stereo ( nghĩa là chỉ hai kênh ) . Những Loa kiểu
analog chỉ có thể có tính năng tương tự như vậy nếu như phần mềm của
bạn cung cấp .
Thứ ba với kết nối kiểu Digital chỉ cần một Cable
nối PC tới bộ thu Home Theatre hoặc những Loa số , trong khi với kết
nối kiểu Analog bạn cần một Cable cho mỗi cặp loa ( trên hệ thống 5.1
bạn sẽ cần tới 03 Cable ) .
Sự hạn chế của kết nối số
đó chính là giá cả , những linh kiện có kết hợp kết nối số có giá thành
rất cao . Giá thành của bộ thu Home Theater và hệ thống Loa cao hơn
nhiều so với Loa Analog trong PC của bạn . Nguyên nhân của nó là vì hệ
thống này sử dụng Codec đắt tiền hơn với nhiều tính năng cao cấp như
kiểu Dolby Pro Logic .
Hình 1 : Kết nối phía sau của Motherboard ASUS P5K-E
Hình 2 : Kết nối âm thanh dạng Digital ( Đồng trục bên trên , Quang bên dưới )
Hình 3 : Những kết nối Analog
Số của những kết nối
Analog bạn sẽ tìm thấy trên Motherboard của mình phụ thuộc vào có bao
nhiêu kênh âm thanh mà trên Motherboard của bạn có ( 2,4,6 hoặc 8 ) .
Số kênh ( Channel ) ở đây có nghĩa là số lượng đầu ra cho những loa
riêng biệt , 5.1 cũng đồng nghĩa là 6 , 7.1 cũng có nghĩa là 8 . Cũng
có những cách khác nhau khi đề cập tới vấn đề này . Với âm thanh 8 kênh
( có nghĩa là 7.1 ) bạn sẽ có 06 đầu nối như trên hình 3 được thể hiện
theo màu sắc như sau :
Màu hồng : Mic In
Xanh lam : Line In
Xanh lá cây : Những loa ra phía trước
Đen ( hoặc màu Tối với những Motherboard cũ ) : Những loa ra phía sau.
Màu Cam : Loa ra Center / Subwoofer
Xám : Những loa ra ở giữa .
Trên những Motherboard
chỉ có hai kênh âm thanh , bạn sẽ chỉ thấy có đầu ra màu Hồng , Xanh
lam và Xanh lá cây . Trong một số Motherboard với 4 hoặc 6 kênh , bạn
không tìm thấy những Jack màu Đen và màu Cam . Trong trường hợp đó Jack
màu Xanh lam được dùng cho cả hai Line In và những Loa ra phía sau , và
Jack màu Hồng được dùng cho cả Mic In và những Loa ra Center /
Subwoofer .
Với một số Motherboard có
08 kênh lại không cung cấp đầu nối Xám , chỉ cho phép bạn dùng với loa
Analog 5.1 được nối trực tiếp tới Motherboard . Trong trường hợp này
nếu bạn muốn dùng tất cả 08 kênh bạn sẽ cần nối Motherboard của bạn với
phần thu Home Theater 7.1 hoặc những Loa Digital bằng kết nối SPDIF .
